W związku z planowaną budową pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej rząd zapowiada wielomiliardowe inwestycje infrastrukturalne. Premier Donald Tusk poinformował, że na ten cel zostanie przeznaczone 60 mld zł, z czego znaczna część ma trafić do rodzimych firm. Przedstawiciele branży liczą jednak, że local content, udział firm z polskiego rynku w całej inwestycji, wyniesie nawet 40–50% wartości projektów, szacowanych łącznie na ok. 200 mld zł.
Aby ten cel osiągnąć, Polski Związek Pracodawców Budownictwa wspólnie z prof. Przemysławem Drapałą przygotował katalog konkretnych rozwiązań kontraktowych. Dokument zawiera m.in. definicję krajowego podmiotu, który powinien być brany pod uwagę w ramach local content – nie tylko ze względu na kapitał, ale także rzeczywistą obecność na rynku: zatrudnianie pracowników, płacenie podatków, doświadczenie.
Eksperci wskazują też na ryzyka wynikające z wyłączenia inwestycji jądrowej spod reżimu Prawa zamówień publicznych (PZP). Oznacza to brak ustawowej waloryzacji, solidarnej odpowiedzialności inwestora oraz ryzyko braku zapłaty dla podwykonawców. Proponują zatem m.in.:
- pełną waloryzację kosztów bez limitów i podziału na „koszyki” materiałów,
- ujednolicone zasady certyfikacji dla firm z Polski,
- wykluczenie firm spoza UE bez wzajemnych umów handlowych (zgodnie z orzecznictwem TSUE),
- powołanie rady konsultacyjnej wspierającej dialog z inwestorem.
Zaproponowane rozwiązania mają nie tylko chronić interesy krajowych firm, ale też umożliwić im zdobycie know-how potrzebnego do udziału w kolejnych inwestycjach jądrowych w Polsce i za granicą. Działania te powinny zostać wdrożone możliwie szybko, jeszcze przed podpisaniem kontraktu EPC.
Zachęcamy do lektury komentarza na ten temat w „Pulsie Biznesu” i śledzenia kolejnych działań na rzecz realnego local content w polskiej energetyce jądrowej.