Od 2 lutego 2025 r. obowiązuje art. 4 Rozporządzenia o sztucznej inteligencji (AI Act), który nakłada na dostawców i użytkowników systemów sztucznej inteligencji obowiązek zapewnienia odpowiedniego poziomu wiedzy i kompetencji w zakresie AI wśród personelu oraz innych osób zaangażowanych w projektowanie, wdrażanie i stosowanie takich systemów.
Dla prawników in-house oznacza to konieczność zbudowania spójnego i udokumentowanego podejścia do tzw. AI Literacy – czyli kompetencji pozwalających na świadome i odpowiedzialne korzystanie z narzędzi sztucznej inteligencji w organizacji.
Co oznacza „AI literacy” w praktyce?
Zgodnie z AI Act, organizacje korzystające z systemów AI muszą:
- zapewnić personelowi dostęp do wiedzy o działaniu i ograniczeniach systemów,
- zadbać o dopasowanie zakresu szkoleń do roli pracownika (inaczej szkolimy programistę, inaczej specjalistę ds. compliance),
- prowadzić działania w sposób systemowy i powtarzalny (a nie jednorazowy),
- dokumentować podjęte kroki (na potrzeby ewentualnych kontroli lub audytów).
Jakie działania można podjąć, aby dostosować się do AI literacy?
Z pomocą przychodzi m.in. dokument „Living Repository of AI Literacy Practices”, który zawiera przykłady wdrożeń m.in. z IBM, Booking.com, Fastweb czy SAS. Praktyczne podejścia można łatwo przeanalizować przy wsparciu narzędzi takich jak Perplexity lub ChatGPT, które pomogą w szybkim podsumowaniu najważniejszych treści.
Oto sprawdzone i rekomendowane sposoby budowania AI literacy w organizacji.
1Programy szkoleniowe i kursy:
- szkolenia na żywo i webinary (cykliczne, jednorazowe, podstawowe, zaawansowane),
- kursy e-learningowe w trybie self-paced,
- programy z elementami interaktywnymi, gamifikacji, dopasowane do ról („role-based training”),
- scenariusze oparte na rzeczywistych przypadkach.
2Materiały edukacyjne:
- serie podcastów i wideo,
- wewnętrzne bazy wiedzy (wiki, portale intranetowe),
- kodeksy postępowania dotyczące AI.
3Struktury wspierające:
- wyznaczeni pracownicy pełniący rolę punktów kontaktowych – tzw. AI Champions lub AI Ambassadors, którzy wspierają zespoły w bieżących pytaniach i działaniach.
Możliwe jest łączenie różnych form i kanałów edukacyjnych – np. cykliczne webinary, e-learning oraz dokument wewnętrzny z zasadami stosowania AI.
O czym warto pamiętać?
- Dopasowanie do roli – zakres wiedzy powinien zależeć od stanowiska, doświadczenia i zakresu kontaktu danej osoby z technologią AI.
- Systemowość – AI literacy to nie jednorazowa akcja, lecz proces. Powinien być traktowany jako element compliance na równi z ochroną danych osobowych czy przeciwdziałaniem praniu pieniędzy.
- Dokumentowanie działań – ważne jest zbieranie dowodów wykonania obowiązku, takich jak:
- nagrania ze szkoleń,
- testy wiedzy i ankiety samooceny,
- ewidencja uczestników i harmonogramy programów edukacyjnych.
Co dalej?
Z punktu widzenia prawników in-house, warto:
- zidentyfikować obszary, w których w organizacji wykorzystywane są systemy AI (własne lub dostarczane przez zewnętrznych dostawców);
- przeanalizować, które grupy pracowników będą objęte obowiązkiem AI literacy;
- zasygnalizować interesariuszom konieczność zaplanowania i wdrożenia systemu, który spełni wymogi art. 4 AI Act.
Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w zaprojektowaniu lub skontrolowaniu systemu AI literacy zgodnego z AI Act – zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem specjalizującym się w prawie nowych technologii.
Kontakt
Zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem specjalizującym się w prawie nowych technologii, jeśli:
- chcą Państwo omówić konkretne zastosowania AI w Państwa organizacji;
- potrzebują Państwo wsparcia w zaprojektowaniu lub skontrolowaniu systemu AI literacy zgodnego z AI Act;
- chcą Państwo bezpiecznie wdrożyć AI w dziale prawnym.
Michał Pietrzyk – radca prawny, Senior Associate w zespole IP/IT, Digital Transformation and Automation Lead