W sytuacjach takich jak wojna, pandemia czy katastrofa naturalna wykonawca nie zawsze ponosi odpowiedzialność za niewykonanie zobowiązania. To tzw. siła wyższa – zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia i zapobieżenia, które może uzasadniać zmianę warunków kontraktu.
Jak działa siła wyższa?
- W kontraktach budowlanych – także opartych na FIDIC – siła wyższa pozwala m.in. na przedłużenie terminu realizacji lub zawieszenie obowiązku świadczenia.
- W zamówieniach publicznych brak bezpośredniej definicji nie oznacza braku możliwości – art. 455 PZP umożliwia zmianę umowy w przypadku zdarzeń nieprzewidywalnych.
- Nawet bez klauzuli siły wyższej w umowie, przepisy Kodeksu cywilnego (np. art. 471 lub 357¹) dają podstawy do renegocjacji kontraktu.
Siła wyższa – co warto wiedzieć?
Sama obecność zdarzenia to za mało – kluczowe jest udowodnienie jego wpływu na realizację zobowiązania. Dokumentacja, odpowiednie zgłoszenie i właściwe kroki prawne mogą przesądzić o skutecznej ochronie interesów wykonawcy.
Więcej na temat siły wyższej można dowiedzieć się z najnowszej publikacji naszych ekspertów Julii Rogosz i Jakuba Majewskiego na łamach Rzeczpospolitej.
Zachęcamy do zapoznania się z artykułem!