Kancelaria JDP Drapała & Partners (JDP) reprezentując Mostostal Warszawa S.A. oraz Acciona Construccion S.A. z siedzibą w Madrycie, uzyskała 30 kwietnia 2021 r. wyrok (częściowy) Sądu Apelacyjnego w Warszawie zmieniający wyrok sądu I instancji i zasądzający od GDDKiA dla wspomnianych wykonawców łącznie ponad 23 miliony złotych (w tym odsetki).
Zasądzona kwota obejmuje zwrot w całości kary umownej za zwłokę w wykonaniu prac obejmujących budowę odcinka jednej z autostrad. Sąd Apelacyjny podzielił argumentację pełnomocników z JDP, iż kara umowna została w całości bezzasadnie naliczona i potrącona przez zamawiającego, ponieważ do przedłużenia realizacji umowy nie doszło z przyczyn za które wykonawca ponosi odpowiedzialność. Zostało to w toku postępowania apelacyjnego udowodnione. Oprócz całości zwracanej kary zamawiający został zobowiązany do zapłaty ponad 12 mln zł odsetek naliczanych od chwili dokonanego bezzasadnie potrącenia kary.
W postępowaniu tym rozstrzygany był istotny dla całej branży wykonawców problem relacji między karą umowną za zwłokę naliczoną wobec wykonawców a przysługującym wykonawcom w kontraktach FIDIC roszczeniem o przedłużenie Czasu na Ukończenie.
W toku postępowania pełnomocnicy zamawiającego podnosili m.in., iż wykonawca dokonując (w czasie realizacji umowy) powiadomień o roszczeniach o przedłużenie Czasu na Ukończenie, nie dochował terminu zawitego wynikającego z klauzuli 20.1 FIDIC. Miało to skutkować, ich zdaniem, wygaśnięciem tego roszczenia, a w konsekwencji niedopuszczalnością powoływania się przez wykonawcę na prawo do przedłużenia terminu ukończenia prac przeciwko naliczonej przez zamawiającego karze umownej za zwłokę w dochowaniu tego terminu.
– Sąd Apelacyjny przychylił się do przedstawionej przez nas argumentacji, iż należy prawnie oddzielić roszczenie wykonawcy o przedłużenie terminu ukończenia prac, wynikające z kontraktów FIDIC, od oceny kary umownej za zwłokę w niedochowaniu przez wykonawcę tego terminu. Nawet gdyby okazało się, że wykonawca nie dochował terminu na powiadomienie o tym roszczeniu (klauzula 20.1 FIDIC) może skutecznie bronić się przed naliczaną karą umowną, powołując się na okoliczności faktyczne leżące u podstaw tego roszczenia. Ta argumentacja zaakceptowana przez Sąd Apelacyjny wzmacnia pozycję prawną wykonawców w zakresie obrony przed karami umownymi – podkreślił prof. Przemysław Drapała, partner kancelarii JDP, pełnomocnik Mostostal Warszawa S.A. i Acciona Construccion S.A.
Wspomniane zagadnienie skutków wygaśnięcia prawa do przedłużenia terminu na ukończenie prac oraz możliwości obrony wykonawców przed karami umownymi pojawia się także w innych stanach faktycznych. W tym zakresie prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego może mieć wpływ na dalszy rozwój orzecznictwa dotyczącego tej kwestii.
Mostostal Warszawa S.A. i Acciona Construccion S.A. reprezentowali prof. Przemysław Drapała (partner kierujący Zespołem Postępowań Sądowych i Arbitrażowych), adw. Wojciech Bazan (partner w tym zespole) oraz r.pr. Mateusz Jaworski (associate).