Suplement: Odsetki od kosztów procesu – uwagi na tle przepisów przejściowych i wprowadzających art. 98 § 1[1] KPC

Upłynął już przeszło rok od publikacji na temat tego, czy art. 98 § 11 kpc regulujący kwestię odsetek od kosztów procesu stosuje się również do spraw wszczętych przed dniem 7 listopada 2019 roku. Wydaje się być to zatem dobry moment, aby zweryfikować jak w tym czasie wyglądała praktyka orzecznicza dotycząca art. 98 § 11 kpc. W szczególności, czy ta praktyka potwierdza zastrzeżenia, które podniosłem w moim wpisie. W tym celu przeanalizowałem ogólnodostępne orzeczenia odnoszące się do tej kwestii, które zostały wydane od października 2023 roku.

Przepisy przejściowe sobie, a praktyka (niekiedy) sobie

Cieszy to, że istotna większość orzeczeń, które przeanalizowałem pod tym kątem potwierdza, iż art. 98 § 11 kpc stosuje się także do spraw wszczętych przed dniem 7 listopada 2019 roku. Dla porządku, przykłady stosowania art. 98 § 11 kpc do spraw wszczętych przed dniem 7 listopada 2019 roku zestawiłem w tabeli poniżej.

 

oznaczenie sprawy data wniesienia pozwu
w sprawie		 istotny fragment uzasadnienia orzeczenia
Orzeczenie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 4 października 2023 roku, sygn. akt XI GC 57/23 2 sierpnia 2019 roku „[R]ozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 98 k.p.c. Pozwany przegrał proces w całości i obowiązany jest do zwrotu powódce celowych kosztów procesu. Na koszty te składają się wynagrodzenie adwokata ustalone zgodnie z § 2 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 listopada 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie na kwotę 3600 złotych, opłata od pozwu w kwocie 1159 zł oraz wydatek na wynagrodzenie biegłego w kwocie 669,12 zł. Razem 5428,12 zł. O odsetkach od kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 11 k.p.c.”
Wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 23 listopada 2023 roku, sygn. akt III C 3201/18 29 października 2018 roku „[O]rzeczenie o kosztach postępowania Sąd oparł o przepis art. 98 § 1, 11 i 3 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania – zachowując w polu widzenia fakt, iż powódka wykazała zasadność swych racji w ok. 30% w stosunku do zgłoszonego roszczenia.”
Wyrok Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 13 sierpnia 2024 roku, sygn. akt I C 1310/19 14 maja 2019 roku „[S]ąd dodatkowo na podstawie art. 98 § 11 KPC orzekł o odsetkach ustawowych za opóźnienie od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu.”
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 7 lutego 2024 roku, sygn. akt V Ca 1144/22 5 listopada 2019 roku „[O] kosztach postępowania […] orzeczono w pkt 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1, § 11 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.”

Niestety, nadal pojawiają się jednak rozbieżności w stosowaniu art. 98 § 11 kpc. Nie brakuje bowiem orzeczeń, z których wynika, iż art. 98 § 11 kpc stosuje się wyłącznie do spraw wszczętych po dniu 7 listopada 2019 roku. Przykład przedstawiam w tabeli poniżej.

oznaczenie sprawy data wniesienia pozwu
w sprawie		 istotny fragment uzasadnienia orzeczenia
Wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 20 września 2024 roku, sygn. akt I C 1313/24 5 grudnia 2018 roku „[S]ąd nie wskazał zaś odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonych kosztów procesu. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U.2019.1469 z dnia 2019.08.06, przepisy art. 98 § 11 i 12 oraz art. 103 § 3 ustawy zmienianej w art. 1 stosuje się w postępowaniach wszczętych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, a zatem po 7 listopada 2019 r. Przedmiotowa sprawa została wszczęta w grudniu 2018 roku, a zatem przepis art. 98 § 11 KPC, nie ma zastosowania. Obecnie o odsetkach tych sąd orzeka z urzędu. W sytuacji jednak gdy nie było w ogóle podstaw do zasądzenia odsetek, sąd nie zawarł w tym względzie żądnego zapisu w treści punktu 2. wyroku”

Podsumowanie

Rozbieżności, które opisałem powyżej wynikają nie z treści przepisów przejściowych i wprowadzających art. 98 § 11 kpc lecz z ich należytej wykładni. Ta, moim zdaniem, nakazuje zaś przyjąć, że art. 98 § 11 kpc stosuje się również do spraw wszczętych przed dniem 7 listopada 2019 roku. Trzeba mieć nadzieję, że dopiero kształtujące się w tym zakresie orzecznictwo będzie podążało właśnie w tym kierunku.

Odsetki od kosztów procesu – zapraszamy do szerszego zapoznania się z tematem

Jeśli nie mieli Państwo jeszcze okazji przeczytać pierwotnej publikacji, której ten tekst jest kontynuacją, zachęcamy do zapoznania się z nią: Odsetki od kosztów procesu – uwagi na tle przepisów przejściowych i wprowadzających art. 98 § 1[1] kpc. Publikacja pochodzi z dnia 4 października 2023 r.

Kontakt:

Konrad Gortad – adwokat | Senior Associate
konrad.gortad@jdp-law.pl